Vrije tafels tot nu toe

Het thema van het seizoen 2024 – 2025 is: ‘De kracht van de verbeelding’

Vier Vrije Tafel avonden over de noodzaak van kunsten en sport

Op 13 november, de eerste avond van dit seizoen was mevr. Fusien Bijl de Vroe – Verloop de spreekster. Zij was tot 2022 directeur van de vereniging Rembrandt.
Zij deelde met ons haar visie op de maatschappij en hoe wij als mens daarin functioneren. Zij maakte onderscheid tussen de horizontale en de verticale as. De verticale as van het spirituele, het transcendente en de horizontale as van de tijdmeting; het behalen van de door onszelf gestelde doelstellingen. In het midden daarvan de verbinding tussen mensen. Zij benadrukte daarin vooral de noodzaak tot stilte. Met de stilte ontstaat er ruimte in jezelf en in relatie tot anderen.
Een lange stilte na haar lezing was het begin van een zeer inspirerende avond met een levendige onderlinge gedachtewisseling.

Het thema van serie 3, seizoen 2023 – 2024, was ‘De mens in relatie tot’………

De dinerlezingen van deze serie gaan in op uitdagingen die raken aan het wezen van ons mens-zijn. Eeuwenlang leek het duidelijk wie de mens is. Het lag als het ware vast. De plaats van de mens in het geheel was duidelijk. De mens was de maat der dingen. En het was duidelijk wie ieder van ons was. Nu staat veel op losse schroeven.

Op 24 april was Hans Borstlap de laatste spreker van dit seizoen. Borstlap ging met ons in op de vraag ‘waartoe is de overheid op aarde’. Aan de hand van voorbeelden wees hij ons op het belang van een overheid die niet pas achteraf reageert op problemen, maar een overheid die een pro actief beleid ontwikkelt om deze problemen te voorkomen. Joost Röselaers sloot de avond af en keek terug op de lezingen van het afgelopen seizoen waarin de mens centraal stond.
De mens op zoek naar een verhaal dat ons bindt, de mens in een veelkleurige samenleving, de mens in relatie tot de natuur en klimaat en de mens als kwetsbaar en zoekend wezen die een toekomstgerichte overheid nodig heeft. Er zijn oplossingen en hiervoor moeten we met elkaar in gesprek gaan. 

Vrije Tafels met Flip Witte en Anne Kervers over woede en burgerlijke ongehoorzaamheid. Tijdens deze avond gingen de ‘droogteprofessor’ Flip Witte en Anne Kervers (promovendus en voorvrouw van Extinction Rebellion) met elkaar in gesprek over de opwarming van de aarde en wat dat van ons vraagt.
Flip Witte ging in op de zorgelijke toestand van waterbeheer in de omgeving van Oosterbeek en noemde een aantal praktische oplossingen voor burger en overheid. Anne Kervers vertelde over de acties van Extinction Rebellion. Met beiden ontstond een waardig gesprek over woede en burgerlijke ongehoorzaamheid. We kunnen opstaan en gaan voor het goede, op vreedzame wijze. Een inspirerende en vooral bemoedigende avond.

Op donderdag 30 november spraken Ahmed Marcouch en Zekria Amani over ‘Wie is de mens in een sterk veranderde samenleving waarin vele culturen naast elkaar leven en er niet meer één overheersende cultuur is?
Marcouch, burgemeester van Arnhem, PvdA politicus en van Marokkaanse afkomst ging het gesprek aan met Amani, dialoogleider die werkt aan gelijkheid, veiligheid en acceptatie van vrouwen en lhbti+ personen in migranten- en vluchtelingengemeenschappen. Amani is van Afghaanse afkomst.

Op de eerste avond van  seizoen 2023 / 2024 waren psychiater Esther van Fenema en predikant Joost Röselaers de sprekers en het onderwerp was ‘De mens in relatie tot elkaar – op zoek naar een verhaal dat ons bindt’. Voor hun boek ‘De leegte voorbij’ spraken Fenema en Röselaers met 17 geëngageerde denkers met wie ze op zoek zijn gegaan naar een verhaal dat ons als mensen verenigt. Zij deelden hun ervaringen en gaven ons vier bouwstenen, te hanteren als handvat bij de zoektocht naar verbondenheid. Het zijn 4 T’s, te weten: Traditie, Transcendentie, Tempels en Toekomst. Dat dit onderwerp bij velen speelt bleek uit de opkomst; de zaal was uitverkocht!

De artsen Inès von Rosenstiel en Rutger Jan van der Gaag over vertrouwen in de gezondheidszorg met als belangrijke vraag: wat geeft ons vertrouwen in de gezondheidszorg? Op 19 april 2023 vond een Vrije Tafel van Oosterbeek plaats in de sfeervolle Concertzaal over ‘vertrouwen in de gezondheidszorg’.
Het was de derde avond in een reeks over vertrouwen. Sprekers waren Inez von Rosenstiel, kinderarts en een groot pleitbezorger van integratieve zorg en Rutger Jan van der Gaag, psychiater en oud-voorzitter van de artsenvereniging KNMG. Het is een onderwerp dat leeft. Dat bleek uit de opkomst en uit de levendigheid van de gesprekken aan tafel en plenair. Hoe kan er meer ruimte komen voor aandacht, voor een goed gesprek, voor menselijkheid kortom? Verwachten we niet te veel van de zorg? En is de zorg er alleen om onze dagen te rekken? Gaat het ten diepste niet ook om kwaliteit van leven? Het was een gedenkwaardige avond, mede dankzij de openheid en kwetsbaarheid van beide sprekers.

Op 8 februari 2023 waren columnist Stephan Sanders en wethouder Mark Lauriks (Arnhem)  te gast bij de Vrije Tafels van Oosterbeek. Tijdens deze dinerlezing  spraken Sanders en  Lauriks over het herstellen van het vertrouwen in de samenleving.
Sanders  hield een warm pleidooi voor universalisme. Een verbondenheid met iedere naaste, wat zijn of haar achtergrond ook moge zijn.
We zijn geneigd om elkaar te onderscheiden op basis van wat wij van de ander zien. Maar we zijn veel verrassender en veelzijdiger dan dat je op het eerste gezicht zou denken. Als we die ware diversiteit waarderen komt er ruimte voor een broodnodig universalisme.
Mark Lauriks pleitte voor solidariteit aan de hand van zijn ervaringen in de zeer verschillende wijken van Arnhem, waar hij wethouder is. Zonder solidariteit is er immers geen toekomst mogelijk. Door solidariteit te tonen zal ook het vertrouwen weer hersteld worden in de samenleving en politiek.

Op 30 november 2022 vond een inspirerende Vrije Tafel plaats in de Concertzaal in Oosterbeek. Sprekers waren Andrée van Es, oud Kamerlid en Wethouder in Amsterdam, en Dorien Firet, sinds kort gemeenteraadslid in Renkum.
Twee geëngageerde en progressieve vrouwen, met hart voor de publieke zaak. De instanties waar zij in geloven staan onder druk.
Er is geen vertrouwen meer in de politiek.
Wat kunnen wij doen om het vertrouwen te herstellen?
Daarover werd levendig gesproken tussen beide dames en vervolgens aan tafel.
Een van de conclusies luidde: om het vertrouwen te herstellen zouden we vaker, zoals deze avond, met elkaar aan tafel moeten gaan en naar elkaar luisteren. Daar begint het mee.
De serie over vertrouwen wordt vervolgd!

Op 5 oktober 2022 opende Eugène Sutorius We spraken deze avond met elkaar over een onderwerp dat een ieder persoonlijk raakt. Met een inspirerend betoog van Prof. E. Sutorius werden wij  met een historisch overzicht door de geschiedenis van het vraagstuk euthanasie geleid. In dat kader werd een onderscheid aangebracht tussen het levenseinde en de dood. Over de dood hebben we niets te zeggen, we weten er niets van en dat altijd zo blijven. Over het levenseinde kunnen we nadenken en vooral met elkaar over in gesprek gaan. Isabella van Hövell-Ullmann, huisarts in Arnhem, was deze avond de co-referent van Sutorius. Door haar werd dieper ingegaan op de positie van de huisarts en de dilemma’s die daarmee samenhangen. We kijken terug op een zeer inspirerende avond waarbij tijdens het diner aan de tafels een boeiende gedachtewisselingen plaatsvonden.het belangrijkste gesprek van het leven, dat over de dood
Met elkaar kwam de oproep om in deze tijd niet alleen te spreken over het levenseinde, maar ook over andere maatschappelijke ontwikkelingen. Het lijkt er op dat we dat dreigen te vergeten!

7 juni 2022: lezing door Reinier van Lanschot, co-president van Volt Europa. Van Lanschot schetste zijn ideaalbeeld, hoe een verenigd Europa er uit kan gaan zien als een één Europa met een eigen EU parlement, premier en ministeries. En als van Lanschot één ding zou mogen veranderen in het huidige systeem dan aarzelt hij niet en kiest voor afschaffing van het vetorecht.
Marinka Mulder, wethouder gemeente Renkum en in deze zijn co-referent, gaf uitleg over werkzaamheden door de lokale besturen en hierbij gaf zij voorbeelden van zaken waarvoor een lokaal bestuur noodzakelijk is.
Een mooi betoog van beiden met de opmerking: ‘Denk Europees – doe lokaal’.

13 april 2022: Aukelien van Hoytema 
Met genoegen kijken wij terug  op de geslaagde diner-lezing waarbij Aukelien van Hoytema ons meenam op reis door de tijd van Luther en Bach.
Zij legde ons gedetailleerd uit hoe hun krachtige verbeelding tot leven is gekomen in de muziek en dit verhaal werd door Toonkunst Arnhem geïllustreerd met een aantal koralen uit de Matthäus Passion. Ook deze avond waren er weer interessante en boeiende gesprekken aan de verschillende tafels.

In het najaar van 2021 een serie van drie avonden over het geweten.

Op 23 februari 2022 was Paul Scheffer, Tilburgs hoogleraar Europese studies en NRC-columnist, de spreker in een goed gevulde zaal. Het thema van onze cyclus ‘wat zegt ons geweten’ leidde tot zijn uitspraak : geweten en vergeten gaat niet samen.
Als belangrijk voorbeeld noemde Scheffer de uitwassen van onze koloniale geschiedenis in oorlogen, wreedheden en slavernij, die we alsnog ‘expliciet en gewetensvol’ onder ogen moeten durven zien. Co-referent Wouter Chömpf vroeg zich af wat het nieuwe normaal hierbij wordt, wanneer je als jongere dergelijke geschiedenis niet hebt meegemaakt. Al met al weer een bijzondere bijeenkomst aan onze immer gastvrije tafels.

Op 27 oktober 2021 jl. was Kathleen Ferrier, schrijver van ‘Hoe wij hier ook samen kwamen’ de spreker tijdens de diner-lezing. Kathleen hield een pleidooi voor menselijkheid, nieuwsgierigheid en de verbindende kracht van verhalen.
Kathleen Ferrier leerde van haar vader: ‘volg je hart en je geweten, dan komt het altijd goed.’ Ferrier werd geboren in Suriname, als dochter van de latere president Johan Ferrier. Na haar studie in Leiden werd zij Tweede Kamerlid voor het CDA. Zij liet haar geweten spreken toen zij zich als een van de weinigen uitsprak tegen samenwerking met de PVV. Vanuit haar persoonlijke ervaringen zal Ferrier wijzen op het belang van het geweten, juist in tijden van ‘bubbels’, social media, fake news en polarisering.

29 September met Jan Terlouw, oud-politicus en schrijver van (kinder)boeken, over de rol van zijn geweten in de grote vraagstukken van deze tijd. Het geweten is ingewikkeld zei Terlouw daarbij verwijzend naar zijn dilemma als 8 jarig jongetje. Hem was geleerd om hulpvaardig te zijn maar toen een Duitse soldaat zijn handen onder de pomp moest wassen was er de tweestrijd. Helpen om even water op te pompen maar vervolgens was het wel de vijand die hij geholpen had. Dus wat doe je als je geweten je op twee sporen zet? Ook kwam het onderwerp ‘het klimaat’ uitgebreid aan bod. “Het gaat goed met Nederland” zegt de regering. Maar zo’n uitspraak is dan wel gebaseerd op de economische groei.  Een mooie  en inspirerende avond waarin de bezoekers wakker geschud worden. Voor zover hun geweten al niet wakker was.

Paul Scholten
Op de dag waarop de formatiebesprekingen in Den Haag na 168 dagen nog altijd geen millimeter waren opgeschoten, nam Paul Scholten het functioneren van het landsbestuur onder de loep en bood hij een oplossing voor een fundamentele hervorming om regering en parlement beter te laten functioneren. Daarop volgde een debat van Scholten met zijn jonge opponent, de politiek bewuste ondernemer Eline Leijten. Joost Röselaers, predikant te Oosterbeek, citeerde ter afsluiting van de avond Hans van Mierlo: “We moeten revolutie maken, voordat die uitbreekt, door kanalen te graven naar het centrum van de macht.” En hij wees nog fijntjes op het motto van de brede protestante familie van kerken, waarmee de Remonstranten verwant zijn: Sempre reformanda, altijd weer – willen – hervormen, om het wezenlijke te behouden en te versterken.